In navolging op het nationale preventieakkoord hebben veel gemeenten een lokaal preventieakkoord gesloten. Gemeenten kunnen in zo’n lokaal preventieakkoord samen met lokale partners afspraken maken op welke gezondheidsthema’s zij zich met elkaar willen gaan richten, vanuit preventie en gezondheidsbevordering. Gezondheidsmakelaars van de GGD Brabant-Zuidoost zijn voor een aantal van deze gemeenten formateur geweest bij de totstandkoming van de lokale preventieakkoorden.
Zo ook gezondheidsmakelaar Elke Breugelmans. Zij was formateur voor het lokaal preventieakkoord ‘Samen Gezond in Laarbeek’ van de gemeente Laarbeek. Hierin slaan lokale partijen de handen ineen op de thema’s mentale gezondheid en eenzaamheid, gezond gewicht, gezonde leefomgeving en roken, alcohol en andere drugs. Benieuwd naar hoe zij dit heeft aangepakt en welke leerpunten zij heeft opgedaan? Lees dan hieronder de volledige praktijkcase.
Het doel van een lokaal preventieakkoord heeft in zekere zin overlap met het regio akkoord, maar dan op lokaal niveau. Namelijk beweging en verbinding creëren tussen partijen in de gemeente, zoals de gemeente zelf, inwoners, professionals en verenigingen. Er gebeurt al veel maar het is niet altijd inzichtelijk. Door middel van een lokaal preventieakkoord wordt dit procesmatig inzichtelijk gemaakt en ontstaat overzicht waar verbinding gelegd kan worden of waar nog actie op kan worden ondernomen. Het doel is om gezondheid en preventie meer op de kaart te zetten.
Het doel van een lokaal preventieakkoord heeft in zekere zin overlap met het regio akkoord, maar dan op lokaal niveau. Namelijk beweging en verbinding creëren tussen partijen in de gemeente, zoals de gemeente zelf, inwoners, professionals en verenigingen. Er gebeurt al veel maar het is niet altijd inzichtelijk. Door middel van een lokaal preventieakkoord wordt dit procesmatig inzichtelijk gemaakt en ontstaat overzicht waar verbinding gelegd kan worden of waar nog actie op kan worden ondernomen. Het doel is om gezondheid en preventie meer op de kaart te zetten.
+3 gezonde jaren
Leefstijl en Gezonde leefomgeving zijn thema’s binnen het lokale preventieakkoord van de gemeente Laarbeek. Verder zijn er diverse thema’s uit het lokaal preventie akkoord die samenhangen met de elementen van positieve gezondheid, dus op die manier zit positieve gezondheid indirect verweven in het akkoord. Inwoners worden gestimuleerd om goede ideeën aan te dragen en tot uitvoer te brengen die binnen het preventieakkoord passen, waardoor soms innovatieve ideeën tot stand komen.
De gemeente Laarbeek vindt inwonersparticipatie erg belangrijk, inwoners zijn dan ook betrokken bij het lokaal preventieakkoord. Eerder dit jaar werd een bijeenkomst georganiseerd ‘Het Vitaalste Idee van Laarbeek’ waar bewoners hun ideeën konden pitchen. Om inwoners bekend te maken met het preventieakkoord en de activiteiten die daarmee samen hangen is een logo ontworpen en een titel bedacht (Vitaal Laarbeek). Op termijn is het de bedoeling dat vitaal leven toegankelijker en laagdrempeliger gemaakt wordt voor de inwoners van de gemeente Laarbeek en dat organisaties, bedrijven, verenigingen zich gemotiveerd voelen om bij te dragen aan een Vitaal Laarbeek.
Door de gemeente Laarbeek is een stakeholder analyse uitgevoerd. De stakeholders zijn vervolgens uitgenodigd voor een kick-off bijeenkomst. Voorafgaand aan de kick-off bijeenkomst hebben zij een vragenlijst ontvangen, om te inventariseren welke thema’s er spelen, waar de behoefte ligt en wat er al georganiseerd wordt in de gemeente. Tijdens de kick-off bijeenkomst is hierover verder gesproken. De collega’s van team onderzoek binnen de GGD hebben vooraf een factsheet gemaakt om te duiden hoe de gemeente, er op basis van de cijfers uit de GGD monitors, voor staat. Op basis van de kick-off bijeenkomst is in afstemming met de gemeente Laarbeek een eerste conceptversie gemaakt van het lokale preventieakkoord. Vervolgens is een aanvullende factsheet gemaakt voor de uiteindelijke thema’s van het lokale preventieakkoord.
Onder andere met gemeente Laarbeek, partners uit het sociale domein, welzijnsorganisaties, sportverenigingen, zorgorganisaties en dorpsraden. Vanuit partners kwam het idee om het lokaal preventieakkoord en het lokaal sportakkoord te integreren. Naar aanleiding van deze input is er een gezamenlijk stuurgroep voor zowel het preventie- als sportakkoord opgericht. In deze stuurgroep zijn o.a. de gemeente Laarbeek, welzijnswerk, dorpsraden, sportverenigingen en GGD Brabant-Zuidoost vertegenwoordigd.
Een van de belangrijke resultaten is dat er meer overzicht en samenwerking is ontstaan. Dit draagt bij aan het realiseren van een structurele preventiestructuur in de gemeente.
Krachten bundelen met initiatieven die er al zijn, zoals het lokale sportakkoord
Mensen met diverse achtergronden breed, ook in stuurgroepen en werkgroepen.
Link maken met inwoners en deze in diverse fases betrekken en betrokken houden
Aangehaakt houden van diverse partijen, zowel professionals, organisaties en inwoners. Om inwoners te betrekken en betrokken te houden is het belangrijk om open te staan voor de diverse ideeën en deze, groot of klein, aan te moedigen.
Op lokaal vlak komt er steeds meer aandacht voor preventie en (sociaal economische) gezondheidsverschillen. Tegelijkertijd is het goed om er voor te zorgen dat de gezondheidsverschillen tussen gemeenten niet te groot worden, dat het aanbod gelijk is en je de verbinding ook op regionaal vlak legt.
